Zmiany w CRBR - nowe obowiązki dla spółdzielni, fundacji oraz stowarzyszeń

Z dniem 31 października 2021 roku w życie weszły przepisy ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu brudnych pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Określa ona krąg podmiotów zobowiązanych do zgłaszania beneficjentów rzeczywistych, tj. osób sprawujących bezpośrednią lub pośrednią kontrolę nad spółką. Informacje te gromadzi i przetwarza Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych.

Nowelizacja w/w ustawy rozszerza katalog podmiotów zobowiązanych do zgłaszania o m. in. spółki partnerskie, spółdzielnie oraz fundacje i stowarzyszenia, ale wyłącznie te, które podlegają wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego.

Poniżej przedstawiamy więcej informacji dotyczących zgłoszenia:

Kiedy i gdzie należy dokonać zgłoszenia?
Najwygodniejszą formą będzie zgłoszenie drogą elektroniczną na stronie Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych, klikając w kafelek „Utwórz zgłoszenie".
Organizacje zarejestrowane w KRS po 31 października 2021 r., tj. po dacie wejścia w życie ww. nowelizacji mają czas na zgłoszenie w terminie 7 dni od dnia wpisu danego podmiotu do KRS. Zmiana danych już zgłoszonych do Centralnego Rejestru Beneficjentów również powinna zostać dokonana poprzez zgłoszenie w takim samym terminie (zgłoszeniu podlega również zmiana samego beneficjenta rzeczywistego danej organizacji). Do powyższego terminu nie wlicza się sobót i dni ustawowo wolnych od pracy.
Podmioty już wpisane do KRS powinny dokonać zgłoszenia możliwe jak najszybciej, przy czym ostatecznym terminem jest 31 stycznia 2022 r.
Zgłoszenia dokonać może osoba uprawniona do reprezentacji danego podmiotu. Samo zgłoszenie jest bezpłatne, ale wymaga posiadania kwalifikowanego podpisu elektronicznego lub podpisu potwierdzonego profilem zaufanym ePUAP.

Jaki jest zakres informacji polegających zgłoszeniu?
W zgłoszeniu należy podać:
– dane osoby dokonującej zgłoszenia – imię i nazwisko, obywatelstwo, państwo zamieszkania, numer PESEL albo data urodzenia (w przypadku osób nieposiadających numeru PESEL) oraz funkcję uprawniającą do dokonania zgłoszenia;
– dane organizacji dokonującej zgłoszenia – tu wskazujemy nazwę, formę organizacyjną, siedzibę, numer KRS i NIP;
– dane beneficjentów rzeczywistych – CRBR gromadzi takie dane jak: imię i nazwisko, obywatelstwo (wszystkie posiadane), państwo zamieszkania, numer PESEL albo data urodzenia (w przypadku osób nieposiadających numeru PESEL) oraz informacja o wielkości i charakterze udziału lub uprawnieniach przysługujących beneficjentowi rzeczywistemu.

Kto jest beneficjentem rzeczywistym w fundacjach i stowarzyszeniach?
Kwestią problematyczną w przypadku organizacji pozarządowych może okazać się ustalenie, kogo właściwie musimy wskazać jako beneficjenta rzeczywistego.
Zgodnie z przepisami ustawy beneficjentem rzeczywistym jest osoba fizyczna, która sprawuje kontrolę nad danym podmiotem w sposób bezpośredni lub pośredni, korzystając z posiadanych uprawnień. Uprawnienia te mogą wynikać z okoliczności prawnych lub faktycznych i umożliwiają decydujący wpływ na czynności i działania podejmowane przez dany podmiot, lub w imieniu której nawiązywane są stosunki gospodarcze, lub jest przeprowadzana transakcja handlowa.
Beneficjentem rzeczywistym, zgodnie z powyższym, jest więc osoba, która posiada faktyczny wpływ na działalność danego podmiotu. W przypadku fundacji lub stowarzyszeń mogą to być członkowie organu stanowiącego np. rady, jeżeli dysponują oni liczbą głosów większą niż 25% ogólnej liczby głosów. Jeśli jednak powyższy warunek nie jest spełniony lub ustalenie takich osób nie jest możliwe beneficjentami rzeczywistymi będą członkowie zarządu fundacji.
Wskazanie beneficjentów rzeczywistych fundacji lub stowarzyszenia wymaga dokonania każdorazowej weryfikacji uprawnień poszczególnych organów organizacji i przeanalizowania, które osoby faktycznie decydują o bieżącej działalności organizacji.

Co w przypadku niewypełnienia obowiązku zgłoszenia?
Podmioty, które nie wywiążą się z obowiązku zgłoszenia odpowiednich danych do CRBR w terminie określonym przepisami ustawy narażone są na dotkliwe kary. W przypadku niezgłoszenia beneficjenta rzeczywistego lub podania niezgodnych ze stanem faktycznym informacji – dana jednostka może zostać obciążona karą do kwoty 1.000.000 zł.
Należy pamiętać, iż karze pieniężnej podlega również beneficjent rzeczywisty, jeżeli ten nie poda osobie uprawnionej do dokonania zgłoszenia niezbędnych informacji lub poda dane niezgodne z rzeczywistością. W takim przypadku ustawa przewiduje karę w wysokości do 50 000 zł.